سـاختمان اداری مـجتمع مـس شهـربابک
کـارفرما: شـرکت ملی صـنایع مـس ایـران
دوره اجـرا: از سال 1398 تا کـنون
مـهندس سپهر سعیـد مـدیر پـروژه
سـاختمان اداری مـجتمع مـس شهـربابک بـه درخـواست کـارفـرما، بنایی با تـرکیب چند کاربـری مـتفاوت بود که باید امـکان استقرار و متمرکزسازی کـادر مـدیریتی و سـتادی مـجموعه را در دل خـود به‌وجود می‌آورد.
شـرح پـروژه
ساختمان اداری شهربابک از معدود ساختمان‌های جامع اداری در کشور است که کاربری‌های گوناگون را در دل خود جای داده و نیازهای بیان‌نشده‌ی طیف وسیعی از کاربـران را لحاظ کرده است. این ساختمان شامل بخش‌های اداری، سالن همایش، مـجموعه‌ی آموزشی، کلینیک پـزشکی، رستوران و فضاهای رفاهی است. زیربـنای ساختمان حدود 30 هزار مترمربع و مجهّز به زیـرساخت‌های کامل برای برگزاری همایش‌های ملی و منطقه‌ای است. همچنین ساختمان به سبکی کاملاً مدرن و شاخص در سطح بین‌المللی طراحی شده که میشود ادعا کرد جامع‌ترین و زیباترین ساختمان اداری در کشور است.
مـطالعات و جمع‌آوری اطلاعات و تهیه بـرنامه فیـزیکی:
خواسـتگاه تعـریف یک پـروژه و ارزشی که از پس آن باید خلق شـود، مـرحله‌ی اول شناخت و هدف‌گذاری مـهندسی آن پـروژه است. سـاختمان اداری مـجتمع مس شـهربابک به درخواست کـارفرما، بـنایی با ترکیب چند کاربـری مـتفاوت بود که بایـد امکان استقرار و متمرکزسازی کادر مدیریتی و سـتادی مـجموعه را در دل خود به‌وجود می‌آورد؛ که با فـراهم آوردن زیـرساخت‌ها و مـحیطی مـطلوب سبب افـزایش سطح تعاملات و بهره‌وری پرسنل گردد. همچنین نمود خارجی بنا، ساختمانی فاخر و معرف مجموعه در سطح ملی از دیـگر خواست‌های کـارفرما بود. در همین راستا، اطلاعات مربوط به عملکرد و نحوه‌ی تعاملات امور در جلسات حضوری و با تکمیل فرم‌های تهیه‌شده برای این امر جمع‌آوری شد و با مطالعه‌ی استانداردهای مربوطه و استخراج ضوابط، سرانه‌های لازم برای هر کاربری و هر فضا تعیین گردید و نهایتاً برنامه‌ی فیزیکی پروژه و حدود زیـربنایی آن مشخص شـد.
تـحلیل سـایت:
تـجزیه و تحلیل مـعماریِ سایت، فـرآیندی است برای ارزیابی یک مکان خاص از حیث خصوصیات فیزیکی، روحی و اجتماعی آن با رویـکرد توسعه‌ی آن با یک راه‌حل مـعماری که هم زمـینه‌ی داخلی و خارجی آن را مـورد توجه قـرار دهد و هم موجب تقویت آن گردد. لذا برای توسعه و پایداری یک پـروژه با هر نوع رویـکردی، ابتدا باید سـایت آن سنجیده شود. هر سایت منحصربه‌فرد است و از عناصـر پـیچیده‌ی بسـیاری مانندِ تنوع در توپوگـرافی، مـسیرهای آب، پوشش گـیاهی، زیـستگاه‌ها و الگـوهای آب و هوا، عـوارض مـصنوعی، همسـایگی و هم‌جواری‌ها و غیره تشکیل شده است که همه‌ی آن‌ها می‌توانند و باید بر روند طراحی و تصمیم‌گیری یک طراحِ معمار تأثیر بگذارد.
تـجزیه و تحلیل مناسب از عناصر موجود و موثر در سایت در ابتدا به تعیین و محل قرارگیری ساختمان‌ها، جهت‌گیری، شکل و فـرم و تعیین جنس مصالح ساخت آن کمک می‌کند، و در ادامـه بر انـتخاب نوع سازه، شیوه‌ی سـاخت، تأمـین شرایط آسایش و نهایتاً پایـداری پـروژه تأثیر می‌گـذارد. محل اجــرای پـروژه، در ضـلع شمال سایت مـجموعه‌ی ورزشی مـس شهربابک انـتخاب شده است. سایت پـروژه مـستطیل شکل و با مـساحتی حدود 30 هزار متربع است که در راسـتای جنوب غربی به شـمال شرقی کشـیدگی دارد. پیرامون سایت اصلی یک دیوار محوطـه بـنا شده که دستـرسی به ساختمان و محل قـرارگیری ورودی و خـروجی‌های آن را تحت تأثیر قـرار می‌دهد. همچنین امکان دید و استفاده از نور طبیعی از چهار جهت جغرافیایی بـرای ساختمان ممـکن است.
طـراحی:
طـراحی کانسپت پـروژه با در نظـرگرفتن ارزش‌ها و الزامات تعریف‌شده و براساس مطالعات و تحلیلِ سایت پروژه انجام گرفت. قرارگیری کاربری‌های متفاوت در ساختمان، اولویت و تـرتیب جانمایی کاربـری‌ها و امـور مختلف در طـبقات براساس درخواست بـهره‌برداران و مـیزان مـراجعات و روابـط بـین‌سـازمانی، نـیاز به تأمین ورودی‌های مـستقل بـرای هر کاربـری، شـکل و ابـعاد سایت، جملگی عوامل تاثیرگذاری بودند که در فرم، تعدادِ طبقاتِ ساختمان لحاظ شدند. بر همین اساس، فرم ساختمان به‌صورت یک مستطیل کشیده طراحی شد. کلّیت ساختمان به سه حوزه‌ی کاربری اصلیِ زیر تقسیم شد.
- فـضاهای اداری
- فـضاهای رفاهی، آموزشی و درمـانی (کلینیک پزشکی، کتابخانه و کلاس‌های آموزشی، رستوران)
- سالن هـمایش و بخش نـمایشگاهی
جانـمایی فـضاها:
بـخش اداری در انتهای ضـلع غـربی ساختمان قرار داده شد تا نزدیک‌ترین مسیر و دسترسی مستقیم به ورودی اصلی سایت پـروژه را داشته باشد. همچنین با یک چرخش در فرم سـاختمان در ضـلع غـربی آن (بخش اداری) به سـمت جنوب امـکان استفاده‌ی حداکـثری از نور جنوب بـرای این بخش فراهم شد.سـالن همـایش در شـرق ساختمان و با تـوجه فرم سـاختمان به‌صـورت کـشیده و با ورودی مـستقل خود در انـتهای ضلع شـرقی طـراحی شد. فضاهای رفاهی، آمـوزشی و درمـانی در شـمال سالن هـمایش و در طبقات مختلف قرار داده شد. کلـینیک پـزشکی به‌دلـیل حجم مراجعات در طبقه‌ی همکف و با ورودی مستقل خود از ضـلع شمالی جانمایی شد و سایر فضاهای عمومی در طبقات بالاتـر و رستوران نیز در آخرین طـبقه که با یک تـراس وسـیع دید خوبی به بـیرون از سایت و محیط‌های اطـراف داشت برای آن فـراهم شد.
ارتـباطات عـمودی و افـقی:
ارتباط بین کاربری‌های متفاوت نیز از طریق یک لابی میانی بر قرار شد و برای ارتباط مابـین طبقات علاوه بر آسانسور و پلکان از پل‌ها و رمپ با چشم‌اندازی از لابی‌ها و محیط بیرونی نیز استفاده شده است که حس معلق و آرامشِ دلپذیری به استفاده‌کنندگان و مراجعین القاء می‌کند.
نـما و چـشم‌انـدازها:
مـبنای طـراحی نـمای ساختمان، تأمین حداکثر دیـد به فضای بیرونی و چشم‌انداز سـایت و امـکان بهره‌گـیری از نور طبیعی برای تمامی فضـاها بود. بر هـمین مبنا نمای ساختمان به‌صورت شفاف و از جنس شیشه‌های سرتاسری (کرتن وال) انتخاب شد و برای کنترل نور از سایه‌اندازهای آلومینیومی (شیدر) و پوشش‌های گیاهی استفاده شد.
پـوشش گیاهی و سـبزینگی:
در این پـروژه، از پوشش‌های گـیاهی در داخل سـاختمان نیز با اهداف زیبایی و عملکـردی بـهره مناسب برده شده است. کنترل نور خورشید در ضلع جنوبی ساختمان، سیرکولاسیون و تصفیه‌ی هوا در فـضای لابی‌ها و ایجاد حس خوش‌آیند و با طـراوت از کاربـردهای مهم و تأثیرگذار استفاده از پـوشش گیاهی در دل پـروژه است.
کیفیت فضایی:
این پروژه نیز براساس مبانی اصلی طراحی این شرکت (ایجاد حس خوب در فضا) طراحی شده است. طراحی سقف‌های بلند، لابی‌هایی که علاوه بر تعریف ورودی‌ها بهعنوان مفصل ارتباطی کاربری‌های متفاوت را با پیش‌آهنگی مناسب به هم متصل می‌کند. استفاده از نور طبیعی و بازی سایه و روشن نور در فضاهای عمومی با استفاده از پوشش گیاهی، ایجاد حس زندگی با آوردن سبزینگی در داخل پروژه، ایجاد دید وسیع با طراحی نمای شفاف و شیشه‌ای برای بنا، استفاده از رمپ در ارتباطات عمودی و ایجاد حسِ لذتِ حرکت در فضا، که جملگی در کنار هم سبب ایجاد حسی خوب به کاربران، مراجعهکنندگان و بینندگان ساختمان از بیرون میشود.