افـزایش ظـرفیت تـیکنرهای باطـله
کـارفرما: شـرکت ملی صـنایع مـس ایـران
دوره اجـرا: 19 مـاه( 1390 )
مـهندس عـلی مـختاری مـدیر پـروژه
مـتخصصیـن مـا بـا اسـتفاده از تـکنولـوژی و توانـمندی داخلی تـوانستند آبـگیری از بـاطله را بـا 20 درصد هـزینه اعـلام شـده تـوسط شــرکتهای مـشابه و در مدت زمـانی کمتـر از موعـد پیشبینی شده (19 مـاه به جـای 3 سـال) به اتمام رسـانند.
شـرح پـروژه
پـروژهی افـزایش ظـرفیت تـیکنرهای بـاطله که میتوان از آن با عـنوان افـزایش ظرفیت آبـگیری از تـیکنرهای باطله نام بـرد به مـنظور تأمـین آب مـورد نیاز بـرای فاز دو تـوسعهی تـغلیظ و بالابـردن ظـرفیت استحصال و بـازیافت آب به بـیش از %75 در مـجتمع مـس سرچشمه تـعریف شـد.
انـجام فـرآیندهای پـرعـیارکنی مواد معدنی مـستلزم مـصرف آب فـراوان است. با توجه به کـمبود مـنابع آب و بهمـنظور کاهـش هـزینههای زیـستمحیطی و مالی مرتبط با تأمـین هـمیشگی آب تـجهیزاتی در کارخانجات مـعدنی به کار گـرفته میشوند تا آب مصرفشده در فـرآیند را بازیافت کرده مجدداً به چرخهی تولید بازگردانند. یکی از اصلیترینِ این دستگاهها تیکنرهای باطله هستند که وظیفهی بازیابی آب موجود در دوغاب باطله را برعـهده دارند.
تا قبل از آغاز پروژهی افزایش آبگیری از تیکنرهای باطله، 4 تیکنر باطله با قطر 120 متر در مجتمع مس سرچشمه در حال کار بودند که 3 تیکنر با ظرفیت آبگیری از 550 تن باطلهی خـشک در سـاعت در ابتدای ساخت کـارخانه تـوسط شـرکت پارسـونز جوردن ساخته شـده بود و تـیکنر چهارم با ظرفیت 1100 تن به منظور تأمین آب فاز یک توسعهی تعلیظ ساخته و بـهرهبـرداری شـده بود.
فاز اول این پروژه مشتمل بر احداث یک تـیکنر باطله با قطر 120 متر مجهز به سیستم Lift پاروها و ساخت تجهیـزات وابسته به آن (تجهیزات ساخت و تزریق فلوکولانت به تیکنر و غیره) بود. برای نخستین بار در جهان بود که تیکنری با این قـطر و مجهّز به سیستم Lift ساخته میشـد.
در این پـروژه، شرکت مهندسین مکانیک جامدات آنین وظیفهی مشاوره و نظارت عالیه و کارگاهی را برعهده داشت. پـروژه از سال 1388 آغاز و در زمان پیشبینی شده به پایان رسید. عملیات اجرایی در آخرین روزهای سال 1389 به پایان رسید و آبگیری تیکنر آغاز شد. راهاندازی و بهرهبرداری از پروژه در آغازین روزهای سال 1390 انجام شد.
در این مـقطع از پروژه بود که احداث فاز سوم توسعهی تغلیظ مـجتمع مـس سرچشمه تصویب و عملیات اجرایی آن آغاز شد. به منظور تأمین آب مورد نیاز برای این فاز از توسعهی تغلیظ باید تمهیداتی اندیشیده میشد. اولین و سادهترین راهکاری که به ذهـن کارفـرما آمد احداث تـیکنر ششم بود. هـزینهی این کار نیز حـدود 30 میلیون دلار بـرآورد شـد.
در این مـرحله، مـجموعهی آنین با پیشنهادی تازه مسیر پـروژه را عوض کرد. پیشنهاد شـد ظـرفیت سه تیکنر باطلهی قدیمی افزایش یافته و از تکنولوژی جدید برای آبگیری بیشتر از تـیکنرها استفاده شود. مطالعات فـنی و اقتصادی بسیاری در این خصوص صـورت گرفت که بر اساس بررسیهای انجامگرفته هزینهی اجرای پروژه کمتر از 7 میلیون یورو بـرآورد شد.
ابتدا مقرر شد، عملیات اجرایی در مورد یکی از تیکنرها (تیکنر شماره 3) صورت پذیرد و با توجه به اتمام موفقیتآمیز تیکنر 5، انجام آن به پیمانکار موجود سپرده شود. مجدداً کلیهی عملیات اجرایی انـجام و تمام دستگاهها به روزرسانی شـدند. مسائل پیچیدهی مـربوط به اسـتفاده از تـجهیزات موجود برای انجام یک کار جدید با همکاری دیگر ارکان پروژه حلوفصـل شـدند. برخی کجسلیقگیها و بـدفهمیها با بـهرهگیری از روشهای مـدیریتی جدید برطرف گشتند و نهایتاً در سال 1393 پروژه با موفقیت به اِتمام رسید و ظرفیت تیکنر 3 به 1160 تُن باطـلهی خشـک در سـاعت افـزایش یافـت.
فـاز دوم پروژه نیز با هدف افـزایش ظرفیت تیکنرهای شمارهی یک و دو و انـجام بـرخی اصلاحات لازم در مـجموعه و بالأخص تیکنر شـمارهی 4 پس از انـجام کلیهی مطالعات لازم توسط شرکت آنین و بـرگزاری مـناقصه و انتخاب پیمانکار جدید در بـهمن ماه 1395 وارد فاز اجرایی گـردید.
از ابتدای این پروژه، تصمیمگیرندگان در مجموعهی آنین بر آن شدند که از روش مـدیریت پروژهی Agile استفاده شود و این متدولوژی تا انتهای پروژه و پایانیافتن کلیهی عملیات اجرایی بهکار گـرفته شد. انجام این مهم موجب گشت، پروژهای که انجام آن در 36 ماه پیشبینی شـده بود فقط در 19 ماه به پایان رسـد. در ادامه، کلیهی اقدامات اجرایی در این مقطع انـجام شد و پـروژه بهصـورت کامل در آبان مـاه 1397 تـحویل بـهرهبردار گـردید.
پـس از اتـمام پـروژه، ظرفیت آبـگیری از تیکنرهای باطله در مـجتمع مس سـرچشمه به بـیش از دو بـرابر افزایش یافت، در حالیکه موفق شدیم اجرای کل پـروژه (در دو فاز) را با هـزینهای نزدیک به %60 بـرآورد پیشبینیشـده به پایان رسـانیم.